×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Reeds in de oudste culturen gold de witte lelie als symbool van licht, alsmede van vrede, opstanding en koninklijke waardigheid. Zij wordt aangeduid als een tedere bloem. In het jodendom werd zij beschouwd als aanduiding van de stam Juda. In het christendom zinnebeeld van onschuld, zuiverheid, maagdelijkheid en de ongehuwde levensstaat. Dat is des te opvallender, omdat de stamper van de bloem toch ook als fallus-symbool wordt beschouwd.
Deze bloem geldt bij uitstek in de christelijke cultuur als het symbool voor de reinheid, de maagdelijkheid, de ongehuwde levensstaat. In de christelijke kunst worden maagden, zowel mannen als vrouwen met de lelie afgebeeld. Als de engel Gabriël aan Maria komt zeggen dat zij een kind zal ontvangen, draagt hij vaak een lelie in de hand. De bloem staat ook wel ergens op de afbeelding in een vaas: verwijzing naar Maria's maagdelijkheid. Ook Jozef, Jezus' voedstervader, wordt meestal voorzien van een lelie; hij heeft immers Maria's maagdelijkheid gerespecteerd en behoed door zelf maagdelijk te blijven. Soms worden ook Maria's legendarische ouders, Anna en Joachim, met een lelie afgebeeld. Op kerstafbeeldingen wijst zij op Maria's Onbevlekte Ontvangenis. Onder de heiligen die een lelie bij zich hebben, neemt Antonius van Padua een belangrijke plaats in. Daarnaast noemen we nog Franciscus van Assisi, Dominicus, Casimir, Clara van Montefalco, Filippus Neri, Catharina van Siena, Franciscus Xaverius en Aloysius van Gonzaga.
In de heraldiek is vooral de Franse lelie beroemd, de 'fleur de lys'. Volgens sommigen een gestileerde afbeelding van een rietplant zoals de aan de oevers van de Leie (Lys) wordt aangetroffen. De frankische koning Chlodwig I († 511) zou hem uit handen van een engel in ontvangst hebben genomen. Sinds de 12e eeuw tooit deze bloem het wapen der Franse koningen. Via Lodewijk XI kreeg ze ook haar plaats in de wapens van Florence en Toscane.
In het volksgebruik is de lelie ook vaak een doodsbloem, omdat zij regelmatig wordt gebruikt voor rouwdecoraties.
[286;287;315p:13;324]
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen