× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 752  Zacharias Paus

Info afb.

Zacharias, Paus; Rome, Italië; † 752
Feest 13 & 15 & † 22 maart & 5 september (Oosterse kerken)

Hij werd geboren in San Severino, Calabrië, uit Griekse ouders en groeide uit tot een wijs en geletterd man die in Rome de functie van diaken uitoefende.
Op 3 december 741 werd hij tot paus gekozen als opvolger van Gregorius III († 741; feest 28 november). Hij zou de laatste paus blijken van Griekse origine.
De bronnen roemen hem als een mild en vroom man, geliefd bij geestelijkheid en het gewone volk.

Beleid
Hij kreeg bij koning Luitprand van Lombardije († 744) gedaan dat hij hem verschillende steden en gebieden teruggaf die in 739 op de kerkelijke bezittingen veroverd waren. Een wapenstilstand was het gevolg die twintig jaar stand zou houden. Luitprands opvolger, Ratchis († > 757) dolf in 749 het onderspit tegen zijn broer Aistulf. Zacharias verleende gastvrijheid aan Ratchis met zijn gezin en zijn hofhouding. Het was Pepijn de Korte († 768) die in 756 een eind zou maken aan de bedreiging van Aistulf. Hij schonk de terugveroverde gebieden aan zijn opvolger Stefanus II († 757): de grondlegging van wat later de Kerkelijke Staat zou worden.

In 749/50 stemde Zacharias ermee in dat de laatste Merovingische koning van het Rijk der Franken, Childeric III († ca 754), werd afgezet en werd vervangen door zijn weldoener Pepijn de Korte, de eerste koning van de Karolingische dynastie. De eigenlijke opvolger, Carloman († 755; feest 17 augustus), had van diens rechten afgezien en was met uitdrukkelijke instemming van Zacharias - hij legde hem persoonlijk het benedictijner habijt op - monnik geworden. Het was in 751 dat Bonifatius Pepijn in de kathedraal van Soissons tot koning zalfde.

Bonifatius
Zacharias was een goede vriend van Bonifatius († 754; feest 5 juni) met wie hij in geregelde hartelijke briefwisseling stond; hij steunde zijn vriend krachtig in de organisatie van de kerk in Germanië. Hij drukte Bonifatius op het hart overspelige en moordzuchtige priesters uit hun ambt te ontzetten, ketterse en afgodische praktijken uit te roeien en steunde hem in zijn strijd tegen allerlei dwaalleren. In 745 riep hij in Rome een bisschopssynode bijeen om met name Frankisch-Germaanse kwesties te bespreken.

Interessant is de briefwisseling n.a.v. een geschil met de Keltische bisschop Vergilius van Salzburg († 784; feest 27 november). Bonifatius verdacht hem ervan dat hij in zijn hart nog steeds een aanhanger was van die Keltische afwijkingen. Bovendien had de grote apostel van Duitsland in een dispuut over de geldigheid van de doop van de paus ongelijk gekregen. Bonifatius had zich namelijk afgevraagd, of een doop wel geldig genoemd kon worden als een priester uit gebrek aan eerbied of kennis de Latijnse tekst hopeloos had verhaspeld. Vergilius was van mening geweest dat het hier alleen maar ging om een taalprobleem zonder dat het eigenlijke mysterie geweld werd aangedaan. Bonifatius was het er niet mee eens geweest, en had de kwestie voorgelegd aan paus Zacharias. Deze had de Ierse Vergilius gelijk gegeven.

De verwijdering werd nog groter door het feit dat Vergilius, die in de toenmalige wetenschappelijke kringen met bewondering 'De Geometer' werd genoemd, bleek te verkondigen dat volgens hem de aarde de vorm van een ronde bol moest hebben. De Apostel van Germanië schreef er zelfs ongeruste brieven over naar de paus. Wat Vergilius nu precies leerde, komen we alleen maar te weten uit de brieven van paus Zacharias. Die schreef terug dat hij zijn eigen en andermans zielenheil in gevaar bracht, als hij niet ophield met zijn twijfelachtige, kosmologische speculaties. Te oordelen naar Zacharias' weergave van Vergilius' gedachtegoed scheen deze niet alleen te veronderstellen dat de aarde een bol was, maar ook dat er beneden ons nog een andere wereld bestond met andere mensen, een andere zon en een andere maan. Het is niet duidelijk of hij daarmee onze tegenvoeters aan de andere kant van de wereldbol bedoelde, of dat hij een gekerstende versie aanhing van de geheimzinnige Keltische sprookjes- en geestenwereld.

Iconoclasme
Op grond van zijn hartelijke verhouding met de oosterse christenen schreef Zacharias twee brieven aan keizer van het Oost-Romeinse Rijk in Byzantium, Constantinus V, bijgenaamd Copronymus († 775), om hem ertoe te bewegen de leer van het iconoclasme te verlaten en weer beelden toe te staan in de kerken.

Zacharias schonk de stad Rome verschillende nieuwe kerken. Hij riep een aantal nieuwe stichtingen in het leven ten gunste van armen en pelgrims, en besteedde grote kapitalen aan de loskoop van slaven. Tussen de bedrijven door vertaalde hij een aantal Latijnse werken van zijn voorganger Gregorius de Grote († 604; feest 3 september) in het Grieks.

Bronnen
[Bdt.1925; Frm.2011; HiH.1987p:164; Küh.1965; Mty.2001; Mül.1860; Rge.2002 ; Sta.1983; Wim.2002; Dries van den Akker s.j./2022.03.15]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen