× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1170  Gerlach van Houthem-St-Gerlach

Info afb.

Gerlach (ook Gerlac, Gerlacus of Gerlak) van Houthem-St-Gerlach (ook van Maastricht of van Valkenburg), Limburg, Nederland; kluizenaar; † 1170.

Feest 5 januari.

Toen hij eens als ridder onderweg was naar een toernooi werd hem bericht, dat zijn vrouw was overleden. Dit betekende voor hem een fundamentele ommekeer in zijn leven. Hij maakte een pelgrimstocht naar Rome om de paus te vragen welke boete hier het beste paste. Deze gaf hem de opdracht voor zeven jaar naar Jeruzalem te gaan en daar een boetvaardig leven te leiden. In Jeruzalem meldde hij zich bij het hospitaal van de Ridders van St-Jan. Die namen hem in dienst als eenvoudig veehoeder. Na terugkeer uit het Heilig Land vestigde hij zich als kluizenaar te Houthem in het Geuldal. Hier woonde hij in een holle boom. Onder zijn harnas droeg hij uit boete een kriebelend kleed. Elke dag, zomer en winter, weer of geen weer, liep hij in alle vroegte naar het graf van Sint Servatius in Maastricht, tien kilometer verderop, om er zijn vaste gebeden te verrichten.

Stilaan stond hij bekend om zijn gestrenge levenswijze, zijn ijver om mensen voor Christus te winnen en zijn wonderen. Boeren uit de omgeving brachten hun zieke dieren bij hem in de overtuiging dat ze door zijn handoplegging zouden genezen. Hij onderhield een briefwisseling met Sint Hildegard van Bingen († 1179; feest 17 september). Ook bij de pausen van zijn tijd stond hij in hoog aanzien. Maar dat was niet het geval bij de leden van de proosdij in het naburige Meerssen. Die vonden de kluizenaar buitenissig en vertrouwden zijn boetvaardig leven allerminst. Ze maakten hem verdacht bij de bisschop van Luik: hij zou onder de stenen vloer van zijn holle boom een geldschat verborgen hebben. Prompt gaf de bisschop opdracht die boom om te hakken en de vloer open te breken. Er werd niets gevonden. Als genoegdoening voor de geleden schade liet de bisschop van het hout van de boom twee hutjes bouwen: één bij wijze van kapel, en één als kluizenaarswoning. De geestelijke verzorging van Gerlach werd toevertrouwd aan de monniken van klooster Rolduc.

Toch bracht dit alles geen verbetering in de verhouding met Meerssen. Toen Gerlach stervende was en om de laatste sacramenten liet vragen, weigerden de kloosterlingen van Meerssen naar hem toe te gaan. Rolduc was gezien de strenge winter te ver weg. Uit het niets verscheen er een bejaarde man in een smetteloos wit gewaad. Hij kwam de kluizenaar de laatste communie brengen. Na afloop verdween de figuur weer even geheimzinnig als hij was gekomen. De omwonenden vertellen graag dat het Sint Servatius zelf geweest moet zijn. Hoe dan ook Gerlach stierf op 5 januari 1170.

Verering & Cultuur
Boven zijn graf bouwde men het Norbertinessenklooster St-Gerlach. In Houthem laat men het vee drinken uit het bronwater van de heilige, omdat dit een geneeskrachtige werking zou hebben. Tot op de dag van vandaag is Houthem een bescheiden bedevaartplaats.

Patronaten
Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen veepest.

Afgebeeld
Hij wordt afgebeeld als kluizenaar of in het habijt van de premonstratenzers (= norbertijnen); voor een holle boom, omgeven door boeren en vee; met een doorn door zijn voet (trapte in Jeruzalem op een doorn en liet die zitten als boete voor het mishandelen van zijn moeder); bij een bron; rijdt op een ezel weg van het toernooi.


Bronnen
[000»bk:Notten; 000»jrb; 111; 122; 125p:64-65; 127»Gerlac; 132; 200/1»01.05; 225p:258B55; 288; 304p:10; 330/1p:112-115; 367p:11; 381/1p:47; Dries van den Akker .s.j./2011.06.11]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen